|
Strona główna | Aktualności | Historia | Wybitni działacze polscy | Losy | Azerbejdżan | Kontakty | |
| Copyright © www.polonia-baku.org Wszystkie prawa zastrzeżone | ||||||||
Pradziad Leopolda Roztropowicza, Józef Roztropowicz ( 1787-1847) przeprowadził się z Wilna do Warszawy obejmując funkcję miejskiego sędziego. Roztropowiczowie zostali wpisane do VI ksiegi genealogicznych rodów szlacheckich Gubernii Warszawskiej.
Syn Józefa, Hanibal Władysław Roztropowicz (1829-1908) mieszkał w pałacu we wsi Skotniki pod Sochaczewem – na terenie ówczesnej Warszawskej Gubernii W 1856 roku w kościele w Wilanowie pojął za żonę Florentynę Bronisławę (1834-1915), córkę Ludwika i Tekli, z domu Rudnicką. Świadkami na ślubie byli brat narzeczonego Kazimierz Roztropowicz, właściciel ziemski z sąsiedniej wsi Jasiennicy i cioteczny brat – warszawski architekt Józef Boretti. 22 kwietnia 1858 roku młodej parze urodził sie syn Witold Wojciech. W późniejszych latach przyszło na świat jeszcze czterech synów i cztery córki. Wszyscy zostali ochrzczeni w kościele Wilanowskim.
W latach 1870-tych Witold wyjechał do Lipska, gdzie studiował inżynierię i uczył się gry w kalsie fortepianu u profesorów Lipskiego Konserwatorium. W końcu lat 70-tych wyjechał do Woronieża. Wiosną 1880 roku poślubił w Woronieżu Matyldę Pule. Z listu matki Matyldy, Anny Pule ( dnia 30 stycznia 1880 roku): „ Tiula ( skrót od Matyldy) wychodzi zamąż. Narzeczony Tiuli to młody, miły i wykształcony człowiek, Witold Roztropowicz. Jest Polakiem, jego rodzice mieszkają w Warszawie. Poznaliśmy go w zeszłym roku. Jest nauczycielem muzyki, przepięknie gra i nieźle zarabia. To dobry człowiek, nie pije, nie jest hazardzistą, żyje skromnie z korepetycji, choć ma bogatych rodziców.... Dane jak należy. Wesele odbędzie się najpewniej w końcu kwietnia lub na poczatku maja... mama i wszyscy nasi są zadowoleni z wyboru Tiuli, dziadek tylko nie bardzo, bo Witold nie jest luteraninem”.
We wrześniu 1889 roku Witold Roztropowicz został wykładowcą w klasie fortepianu w męskim gimnazium klasycznym w Woronieżu. Komponował również utwory na fortepian publikowane w Woronieżu. Zmarł 25 września 1913 roku.
Witold i Matylda mieli czworo dzieci. Wszystkie dzieci zostały ochrzczone w kościele katolickim.
Najmłodszy, Leopold, urodził się 26 lutego 1892 roku. Leopold uczył się u znanego wiolonczelisty A.Łukinicza i od 1904 roku rozpoczął koncertowanie. W roku 1905 dostał się do petersburskiego Konserwatorium i tam trafił do klasy znakomitego wiolonczelisty Aleksandra Wierzbiłowicza. W klasie fortepianu jego profesorem była wybitna pianistka Anna Jesipowa.
W roku 1910 ukończył studia ze złotym medalem. Wystąpił z kilkoma koncertami w Petersburgu i Moskwie, koncertował również w Polsce – w Łódzi, Krakowie, potem w Paryżu.
Tam też odbył staż u znakomitego hiszpańskiego wiolonczelisty Pablo Casalsa. W 1912 roku przeprowadził się do Petersburga i został przyjęty do orkiestry Teatru Mariińskiego.
Baku, 1914 rok. Gazeta „Kaspij” zamieszcza recenzję koncertu Roztropowicza, okreslając go jako ‘bardzo utalentowanego wiolonczelistę”. W Baku Roztropowicz podpisuje kontrakt na pracę w orkiestrze symfonicznej miasta. Aktywnie uczestniczy w koncertach charytatywnych.
8 stycznia 1915 roku Polski Komitet w Baku urządził koncert charytatywny zberając pomoc dla mieszkańców Królestwa Polskiego, którzy ucierpieli w wyniku działań wojennych. Bakińska gazeta pisała: „ Laureat ostatniego konkursu wiolonczelowego – Leopold Roztropowicz z wirtuozją wykonał nokturn Czajkowskiego”.
W Baku Leopold prowadzi kursy muzyczne, bierze udział w koncertach. 12 kwietnia znów gra koncert, z którego dochód przeznaczony zostaje na pomoc dla ludzi poszkodowanych w wyniku wojny. A 6 maja w Operze ma miejsce kolejny koncert charytatywny, o czym w gazecie piszą: „Leopold Roztropowicz to wspaniały wiolonczelista, publicznosc zmusiła go do bisowania Kantileny, która brzmiała znakomicie”.
3 września 1915 r. Leopold zamieścił ogłoszenie w gazecie „Baku”: ” Z rekomendacjami profesorów Petersburskiego Konserwatorium laureat ( złoty medal), artysta Imperatorskich Teatrów wznowił lekcje wiolonczeli i fortepianu przy ul. Zawiedeńskiej 3 ( mieszkanie inżyniera Skrzywana)”. W grudniu 1916 roku znów się odbył koncert charytatywny, w którym wziął udział „ utalentowany wiolonczelista Roztropowicz, znany bakińcom, wspaniale wykonał koncert Saint-Saensa, publiczność zgotowała wirtuozowi burzliwe owacje”.
W styczniu 1916 roku bakiński Komitet znów zorganizował charytatywny koncert na korzyść jeńców wojennych z udziałem Roztropowicza.Gazeta „Kaspij” pisała: „Roztropowicz mimo młodego wieku (miał wtedy 23 lata) zdobył pozycje w świecie muzycznym. Po ukończeniu ze złotym medalem Petersburskiego Konserwatorium w klasie Wierzbiłowicza został oddelegowany do Paryża i Berlina, gdzie w znak uznania otrzymał w darze od Muzeum Mendelsohna znakomitą wiolonczelę Guarneri. Powróciwszy do Rosji, został przyjęty do orkiestry Teatrów Imperatorskich w Petersburgu. W Baku zamieszkuje już drugi rok i w tym czasie zdążył zawojować sympatię bakińskiej publiczności muzycznej. Koncert miał wielkie powodzenie, brawa, wołania o bisy”.
We wrześniu 1916 r. znów pojawiło się ogłoszenie w gazecie: „Artysta Imperatorskich Teatrów, Pietrogradskiego i Paryskiego Konserwatorium wrócił z Tyflisu po urlopie i wznowił swoje zajęcia w klasie wiolonczeli i fortepianu. Zapisy osobiście od 12-2 codziennie przy ul. Zawiedeńskiej 3, m.10, w mieszkaniu inżyniera ( Szollarskiego wodociągu) p. Skrzywana.
W czasie pobytu w Baku Roztropowicz zajmował mieszkanie polskiego inżyniera Stefana Skrzywana, co świadczy o jego bliskich kontaktach z polską diasporą w Baku.
W 1918 roku Leopold obejmuje stanowisko profesora w w Konserwatorium Saratowskim.
Latem 1919 r. przyjeżdża do Woronieża. 1 października 1919 do miasta wkracza biała armia.
5 października gazeta „Woronieżski Telegraf” zamieszcza ogłoszenie o koncercie „zasłużonego profesora Saratowskiego Konserwatorium, znanego wolonczelisty Leopolda Roztropowicza”.
To ogłoszenie stało się przyczyną aresztowania muzyka, kiedy po roku ponownie przyjechał do Woronieża.Leopold został aresztowany za współpracę z białymi. W protokole z przesłuchania zamieszczono wyjaśnienie muzyka.Został wyzwany do sztabu wojska białych i otrzymał rozkaz zorganizowania orkiestry i koncertów. W czasie ataku czerwonych biali zmusili go do odejścia wraz z nimi.W Biełgorodzie Leopold zachorował na tyfus i pozostał w szpitalu.
Po objęciu władzy przez czerwonych Roztropowicz został wyznaczony do kierowania pododdziałem sztuki, zorganizował szkołę muzyczną, dawał koncerty na korzyść rannych. Z Biełgorodu w maju 1920 r. wyprawił się do Saratowa. W Samarze został zaproszony na agitacyjno-instruktorski statek „Krasnaja zwezda”, na którym spędził dwa miesiące.Tu poznał członków CIK i Narkompros zlecił mu sprawdzenie poziomu wykształcenia muzycznego w Guberni Kurskiej i Woronieżskiej.
2 grudnia 1920 r. na Leopolda Roztropowicza wydano wyrok - dwa lata zesłania do lagru. 13 stycznia 1921 r. został wysłany do obozu. Jego prośby o skrócenie kary, które motywował złym stanem zdrowia, samotną matką, polskim pochodzeniem ( według umowy 1921 r. wszyscy Polacy osądzieni za polityczne przestępstwa podlegali amnestii, i Roztropowicz ubiegał się o wysłanie go do Warszawy) pozostały bez odpowiedzi. Dopiero po interwencji z CIK-u 9 czerwca 1921 r. Roztropowicz został zwolniony i wyjechał do Saratowa.
W Saratowie pracował jako profesor w Konserwatorium przez cztery lata. W czasie występów w Orenburgu poznał pianistkę Zofie Fedotową, która akompaniowała mu w czasie koncertów. Wkrótce Zofia została jego żoną. W 1925 r. urodziła się im córkaWeronika. W tym że roku Leopold z rodziną przeprowadza się do Baku i obejmuje stanowisko profesora w Azerbejdżańskim Konserwatorium. W Baku 27 marca 1927 r. przychodzi na świat syn Mścisław, w przyszłości światowj sławy wiolonczelista.
Leopold z małżonką |
Leopold z rodziną |
W Baku Leopold skomponował cztery koncerty na wiolonczelę. On także założył pierwszy w Azerbejdżanie kwartet smyczkowy w składzie: E.Ejdlin, N.Cymberow, W.Adamski i L.Roztropowicz.
Z myślą o najlepszym muzycznym wykształceniu dzieci rodzina Roztropowiczów jesienią 1931 roku przeprowadza się z Baku do Moskwy, gdzie Leopold często koncertuje i wykłada w Liceum Muzycznym imienia Gnesinych. Leopold Roztropowicz otrzymuje tytuł zasłużonego artysty Rosji.
Na początku II wojny światowej Roztropowiczowie wyjechali do Orenburga. Tam małżonkowie rozpoczęli pracę w szkole muzycznej. 31 lipca 1942 roku Leopold Roztropowicz nieoczekiwanie zmarł w Orenburgu na atak serca.
Leopold Roztropowicz był znakomitym muzykiem-wykonawcą z wielkim talentem. Mówił o tym zawsze w czasie swoich częstych pobytów w Baku jego sławny syn – Mścisław Roztropowicz, podkreślając, że ojciec był bardziej utalentowany od niego. O tym, że Leopold – polski szlachcic z historycznym rodowodem, jego dzieci – Mścisław i Weronika dowiedziały się dopiero w końcu XX wieku. Przez całe życie nie wiedziały nic o swoim pochodzeniu. Leopold po swoim aresztowaniu i pobycie w obozie miał poważne przyczyny, by ukrywać swoje korzenie.
W Warszawie na swoje 70-lecie Mścisław Roztropowicz otrzymał piekny prezent – rodzinny herb Roztropowiczów i podpisany przez imperatora Aleksandra II dokument: „ Zaliczyć rodzinę Roztropowiczów wraz z jej synami do wyższej gildii szlacheckiej”. Jak wspomina Elżbieta Penderecka, w 1997 roku, w czasie koncertu w Filharmoniii Narodowej w Warszawie, na którym był Mścisław Roztropowicz, ona sama poinformowała o tym publiczność. W czasie koncertu w Filharmoniii muzykowi zostal wręczony herb szlachecki i herbowy sygnet rodzinny. Mścisław Roztropowicz z małzonką Haliną Wiśniewską, córką, zięciem i wnukiem, w towarzystwie polskich i rosyjskich dziennukarzy odwiedzili miejscowość Skotniki pod Warszawą – posiadłość jego pradziada Hanibala Władysława Roztropowicza.
Herb Roztropowicza Bogoryja |
Copyright © www.polonia-baku.org Wszystkie prawa zastrzeżone